Logo de 10 día en
Honduras, compartir os primeiros en San Lorenzo con Cris e Raquel; Uxía mais eu, estamos ben asentados no Municipio
do Triunfo, no Departamento hondureño de Choluteca. Será a nosa
base no próximo mes , aproximadamente, en función do ritmo de
execución dun sistema de abastecemento no centro do municipio.
Honduras é
diferente, mais non tan diferente como eu chegara a pensar. O pasado
martes, visitamos a Comunidade de Varsovia, no propio Municipio do
Triunfo, onde puiden comprobar unha realidade que en moitos sentidos
me resultou recoñecible. Vín algo moi parecido á Galicia rural que
eu coñecín a comezos dos anos 90, nas aldeas dos meus pais, aínda
daquela pletóricas de vitalidade e sentido comunitario, foi como
unha volta ó pasado. Tivemos unha reunión coa Xunta de Augas, que é
o principal organo de control da xestión, e coñecimos un sistema de
bombeo con enerxía solar ademais dunha letrina ecolóxica. Xa neste
punto, tanto pola importancia que teñen as Xuntas de Augas a nivel
institucional como polo interese en participar, puidemos comprobar
como a auga é un dos eixes centrais da vida destas persoas, algo
que, na miña opinión, en Galicia temos olvidado.
No día de onte,
xoves, asistimos pola maña como observadores a unha reunión de
distintos axentes convocados para participar na planificación dun
sistema de bombeo que abastecerá a unha serie de colonias. O
principal obxectivo do proxecto é implementar unha metodoloxía de
transparencia e rendición de contas, para o que o bombeo servirá
como caso de estudio. O primeiro que me chamou á atención é a
resposta á convocatoria, unha 20 persoas acudiron, entre
representantes de patronatos, Xuntas de Augas, Municipalidade…
Aquí teñen unha
cultura da participación e uns mecanismos para exercela dos que
temos moito que aprender. A reunión, que durou mais de 4 horas, foi
fluida e bastante operativa. Non necesitaban de responsable de toma
de turnos de palabra, porque ninguén os saltaba. Sentín un sentido
de respeto pola opinión das demais persoas.
Unha señora,
expresou con xenio a posición da súa comunidade, xenio comprensible
posto que levan un tempo sufrindo pola mala calidade da auga. Foi un
dos relatos que máis me impactou dende que estou aquí.
Outra rapaza,
representante da súa colonia, dixo que ela tiña a súa opinión
persoal pero que non tiña os coñecementos nin a autoridade para
tomar a decisión en nome da súa colonia, polo que creía que o
mellor era facer unha consulta casa por casa. Bravo pola túa
sensatez, pensei.
Acordouse facer esas
consultas, e dar unha resposta o domingo. Hoxe mesmo asisteremos a
unha das asembleas nas que se definirán as posicións das
comunidades respecto a planificación dos proxectos. Será para nós
algo moi interesante, onde poderemos seguir comprobando esa
diferencia cultural na parte da participación comunitaria.
Cómo conclusión
destes primeiros 10 días. Entendendo o Dereito Humano á Auga como
producto de varias dimensións, estou constatando algo que coñecía
a nivel académico. É certo que aquí hai moitas carencias en canto
á dispoñibilidade é o acceso. Máis, respecto o sentido de
pertenencia do recurso, ó dereito á participación da xestión e a
rendición de contas, penso que están mais avanzados.
Este mutuo
aprendizaxe demostra que a cooperación debe ser un fluxo
bidireccional de información e coñecementos entre os pobos, con
sentido do respeto e con vocación de tecer pontes e contruir
sinerxías nas que todas as persoas posibles saían beneficiadas.
Parece que falo dunha utopía, hoxe estou optimista e con ánimo para
decir que a utopía non soamente é necesaria, senón que é o motor
do progreso.
Seguiremos
informando.
Saúde
